هاورێ رەزای ئازیز
رێزو سڵاوم بۆت هەیە
نامەکەتم بە وردی خویندەوە، لە وەڵام بەو سەرنج و پرسیارانەی ئاراستەت کردوم ئەم چەند خاڵە باس دەکەم:
١-دەربارەی انشیعابی ٢٠٠٤ ئەوەی نووسیوتە راستە، بەڵام بۆ کەسێک کە ئەوکات لەنزیکەوە ئاگاداری رووداوەکان نەبووبێ یان ئێستا باش بیری نەمابێت، رەنگە نارۆشنیەک دروست بکات. بۆیە لەو بارەیەوە کەنامەکەت کراوەیە دەبێ بۆ هەموو خوێنەران ئەوە روون بکەمەوە کە هەڵوێستی حزبی عێراق وا نەبوو کە دوای جەلسە پاڵتاکیەی حمید تقوائی لەناکاو لایەنگری لە باڵی حیکمەتیست کردبێت. من وەکو شخصی خۆم دەمێک بوو بەهەموو توانام و بەپێی تیروانینی خۆم هەوڵم دابوو کە کێشەکە بەو جیگایە نەگات، ئەوەندەی بۆم کرابوو هەوڵی خۆم لەگەڵ هەردوولای کێشەکە دابوو. بەر لەو جەلسە پالتاکیەش لەگەڵ حمید تقوائی چەند نامەی کراوەمان گۆریبوەوە، پاشان بە هاوبەشی لەگەڵ مەکتەبی سیاسی حیزبی عێراق نامەو پێشنیارات و داواکاری خۆمان خستەڕوو، بە تایبەت سەرلەبەیانی هەمان رۆژی جەلەسەکەی حمید تەقوایی نامەیەکمان ئاراستەی ئەو کرد و داوامان کرد فرسەت بدەن با بەرێگاچارەیەکی گونجاو بگەین بە تایبەتی کەلک لەو فرسەتە وەربگیری کە بە بەیاننامەی ٢١ کەسی پێکهاتبوو. بەڵام ئەو نەک هەر وەڵامی بەو هەوڵ و پێشنیارانە نەدایەوە، بەڵکو بە جەلسە پالتاکیەکەی هەموو رێگاو دەرگایەکی داخست. ئەمەم هەر بۆ وەبیرهینانەوەی خوێنەرانی نامەکەت نووسی.
٢-دەربارەی ئەوەی کە هەرکات خاوەن دەنگ بووبێتی دەنگت بە منداوە بۆ ئەندامەتی ک.م و چاوەروانیەکت لە من هەبووە کە بەراوردم نەکردوە، لەگەڵ تقدیری زۆرم بۆ لوتفت کە دەنگت پێداوم و داخی گرانم بۆ ئەوەی چاوەروانیەکەتم بەدینەهێناوە، بەڵام بەراستی زۆرم بیرکردەوە لە هەڵسەنگاندنەکەت بۆ دەوری من لەئاست ئەم بوحرانەدا، لەگەڵ ئەوەی لاموایە هەر کەس لەئەندامانی کۆمیتەی ناوەندی لەدەوری خۆی رازی بێت جگە لە شانخاڵیکردن هیچی تر نییە، بەڵام هەڵسەنگاندنەکەی تۆم بەلاوە مونصیفانە نەبوو. نەک لەو رووەوە کە لەدەوری خۆم رازیم، بەڵکو لەو رووەوە کە واقعی نییە و زۆرم لا گرنگە بە دروستی تشخیصی گرفتەکان و کەموکوریەکانی خۆمان بەجۆریک بکەین کە دەرسی لێ بەدەست بهێنین. رەزا گیان تۆ دەڵێی “اما میتوانستید نقش سیاسی بسیار مهمی ایفا کنید که متاسفانه، این توقع من را برآورده نکردید و در اولین تند پیچ حزب حکمتیست، ما را تنها گذاشتید!؟” من رەنگە ئەو دەورە “سیاسیە بسیار مهمە” م نەگیرابێت و پێشوازی لەهەر رەخنەیەکی مونصیفانەو واقعی دەکەم و باکم لەوە نییە. بەڵام بەراستی ئەو حوکمەی تۆ واقعی و مونصیفایە کە من لەیەکەم توندپێچی حیزبی حیکمەتیدا ئێوەم بە تەنیا هێشتوەتەوە؟! ئازیزم خۆت دەزانی کە حیزبی حیکمەتی دەمێکە کەوتۆتە لە ناو توندپێچدایە، ساڵ و نیوێکە من سەرباری وەزعی تەندروستیم بە هەموو تواناو ئەوەندەی بۆم کرابێت و بە نەزەرم گەیشتبێ هەوڵمداوە بۆ دەرهێنانی حیزب لەم توندپێچە. لانی کەم لە پلینۆمی ٢٠ەوە هەموو لایەک لە هەوڵی من ئاگادارن. لە پلینۆمی ٢١ هەوڵەکەمان بەدەر لەوەی هەر کەموکوریەکی هەبووبێت ئاشکراترە، ئەوانە تەنها دوو نمونەن لە هەول و کۆششێکی فراوان. پێشتر هەردوولا زۆر ستایشی رۆلی ئێمەیان دەکرد و رایانگەیاند کە ئەگەر دەوری ئێمە نەبوایە هەر ئەوکات انشعاب رویدا بوو، نازانم ئێستا قەزاوەتیان چۆنە. ئەمجارەش کە کێشەکان تەقیەوە ئێمە ئەوەندەی بە نەزەرمان گەیشت و لە تواناماندا بوو کردمان. لە رۆژی ١٢-١٢-٢٠١١ تا رۆژی استعفاکەم کە هەموو دەرگایەکیان داخست، من و هەیئەتی هاوبەشی دوو حیزب هەموو هەولێکی خۆماندا. دوای ئەوەی هەموو هەوڵەکانمان بێسەمەر مایەوەو حیزب بەکردەوە بوو بە دووبەشەوە، وە بەراستی دوای ئەوەی کە وەکو رۆژی روناک دیاربوو کە هەردوولا تەصمیمی خۆیان گرتوەو نایانەوێ پێکەوە بمێنن، منیش کە نەمتوانی ئومێدی خۆم بەهیچ لایەکەوە گرێبدەم، ئینجا ناچاربووم رێگای جیاوازی خۆم هەڵبژێرم. رەنگە قەزاوەتەکەی تۆ دەربارەی رۆلی من لەوەوە سەرچاوە بگریت کە لەگەل ئەو ئینتخابە سیاسیەی تۆ پیت دروستە نەیاتەوە، ئەمەیان مەسەلەیەکی ترەو جۆریکی تر هەلسەنگاندن دەخوازێ. لەو بارەوە دەبی بلیم کە من تەنها بە دەنگی تۆی ئازیز نەچومە کۆمیتەی ناوەندی و دەبوو بەلیکدانەوەی خۆم نوینەرایەتی هەموو ئەوانە بکەم کە دەنگیان پێداوم، بەپێ‌ێ ئەوە ئەرک و مسئولیەتی من ئەوەبوو کە بە تشخیصی خۆم بەرگری لە بەرژەوەندی حیزب و خەت و نەریتی حیکمت بکەم.
بۆ ئاگاداریت ئیستعفای من لە حیزب بە هیچ جۆریک هەلویستیکی لە ناکاو نەبوو بەوجۆرەی لە نامەکەی تۆ استنتاج دەکرێت. لە پلینۆمی ٢٠ لە کاتێکدا کە هەردوو بلۆک کەوتبوونە یاریکردن بە چارەنوسی حیزب، هەروەها لە پلینۆمی ٢١دا کە حیزب گەیشتبوە لێواری انشعاب، راشکاوانەتر رامگەیاند کە هەردولا یاری نامسئولانە بە چارەنوسی حیزب دەکەن و حیزب بەرەو انشعابی ناوەخت و ناپێویست دەبەن، لەم حالەتەشدا من نەک هاورایی لەگەل هیچ لایەک ناکەم بەلکو دژی هەردوولای ئەو انشعابە هەلویست دەگرم. بەهەرحاڵ من بەداخەوەم لەوەی کە هەموو ئەوانە وەڵامی چاوەروانی تۆی نەداوەتەوە. منیش چاوەروانیم لە ئێوە ئەوەیە هەر رەخنەیەکتان هەبێت بەجێگای خۆی بەلام مونصیفانە قەزاوەت بکەن. من لەیەکەم توندپێچدا ئێوەم بەجێ نەهێشتووە بەڵکو تا بە ئەندازەی نوکە دەرزیەک جێگا بۆ هەوڵی من و شوێن دەستی من مابێتەوە، بە بۆچوونی خۆم هەوڵمداو کاتێکیش هەموو دەرگاکان داخران و باوەریشم بەوە نەبوو کە هاورێگایی لەگەڵ هیچ لایەک بکەم، جگە لە کەنارەگیری هیچم لەبەردەم نەمایەوە.
نازانم بۆ ئەو پرسیارانەت بۆ دروست بووە لەسەر هەڵویستی من بەرامبەر رەوشتی ئەقلییەتی دەفتر سیاسی و تەنانەت تۆمەتبارکردنم بەوەی خۆم لە هەڵوێستی رۆشن لاداوە؟! من پێم خۆشبوو هەرچی سەرنج و رەخنەت لەسەر نوسراوی “ئەزمەی حیزبی حیکمەتی و نەریتە نامۆکان بە کۆمۆنیزمی کریکاریی” هەیە باست کردایە، بەڵام من لام وایە هیچ شتێکم بێوەڵام نەهێشتوەتەوە تا ئەم پرسیارانە لای تۆ دروست بکات. دەکرێت هەڵوێست و وەڵامەکانی منت لاپەسەند نەبێت، بەڵام ناکرێ بڵێی هەڵوێستی رۆشنت دەرنەبریووەو بیدەنگیت کردوە. چونکە وەڵامی هەموو ئەو پرسیارانەم داوەتەوە تەنانەت لە خودی ئیستعفاکەمدا هەم لەسەر رەوشتەکان و هەم لەسەر کۆنگرەی و پلینۆمی جەناحی هەڵوێستی خۆم رۆشنکردوەتەوە. بەڵام نازانم بۆ تۆ ئەو پرسیارەت رووبەروی من کردوەتەوە کە ئایا ئەگەر لە ٩٣ کەس تەنها ٣٦ کەس لەنوینەارنی کۆنگرەی چوار ئامادەی کۆنگرەی باڵی ئەقلیەتبن، ئەوکاتە مەشروعیەتی سیاسی و قانونی هەیە؟ من لەوتاری “ریگای ناکارساز”دا بە مەبەستی خۆلادان یان راکردن خۆم لە باسی لایەنی قانونی هەم کۆنگرەو هەم پلینۆمی جەناحی دورنەگرتوە، بەلکو دوای چەند جار رۆشنکردنەوەی هەڵوێست لەسەر لایەنی قانونی رەفتاری هەردوولا و نواندنی هەڵوێستی رۆشن، لەو نوسینەدا ویستم فکوس لەسەر تەبینە سیاسیەکان بکەم و بلێم چ پرسیارێک لەسەر مێزەو دەبێ وەڵام وەربگرێتەوە؟ وە چۆن ئەو وەڵامانەی لە “ریگاچارەی پلینۆم” و “بەرەو کۆنگرەدا” خرابونەروو کارساز نین؟ … هاوکات رەخنەم لە رەوشتی یەکترشکاندن گرتووە، رەخنەی من لە رەوشتەکەیە جا لە هەرلایەک و لەلایەن هەرکەسێکەوە بێت، من تەنها هۆشداریمداوە لەوبارەیەوەو نەکەوتومەتە قەزاوەت لەسەر رەفتاری هیچ فەردیک تا تۆ ئیرادم لێبگریت کە بۆ خەتای فلانم لەبەرچاوە و خەتای فیسارم لەبەرچاو نییە. بەلام سەرباری هەموو ئەوانە لەو روەوە کە تۆ ئەو پرسیارەت ئاراستەی من کردوەو وەلامت لیم دەوێ، وەڵامی راشکاوی من بۆ پرسیارەکەت نەخیرە. بەپێی حیساباتی من نە ٣٦ دەکاتە نیوە زائید یەکی ٩٣ و نە ١٩ و تەنانەت ٢٠ دەکاتە نیوە زائید یەکی ٤٢. هیواداریشم بە رۆژێک نەگەم پێویستیم بە حیساباتی وا هەبێت. هەڵبەت کێشەی من لەگەڵ ئەو پرۆژەو رێگاچارانە لەوە قوڵترە کە تۆ وەکو پرسیار تەرحت کردوەو لە نووسراوی پێشوم باسمکردوە.
دەربارەی لێکدانەوەت بۆ ئەم بوحرانە هەر باس و خیلافیکی سیاسی هەیە و تەنانەت هەر تجدید نەزەریکێش لەئارادا بێت خۆی لەخۆیدا خەتا نییەو دەبێ بوار بۆ هەموو ئەوانە کراوەبێت. لە حیزبی سیاسیدا دەبێ فراوانترین بوار بۆ باس و جەدەل و تەنانەت تجدید نەزەرو تەغیر ریل کراوە بێت، باس بە باس وەڵامدەدرێتەوەو حیزبیش میکانیزمی خۆی هەیە بۆهەڵبژاردنی خەتی سیاسی و تغیر ریل. بەڵام من ئەو تەبینە بە ماتریالیستی و دروست نازانم کە ئەم جۆرە روداوانە دەگێرێتەوە بۆ تجدید نەزەرو هەلگەرانەوە(ارتداد)ی ئەم و ئەو. ئەگەر وابێت زەمان چییە سبەینی و دوو سبەی و بەردەوام کەس یان کەسانی دیکە تجدیدی نەزەر یان ارتداد ناکەن؟! ئایا چارەنوسی کۆمۆنیزم دەکرێت ببەسترێت بەوەوە کە کەس تجدید نەزەر یان ارتداد ئەکات یان نا؟! لاموایە کۆمۆنیزمی کارگەری سنوری رۆشنی لەگەڵ ئەو جۆرە تەبینە کێشاوە کە تاریخ و رەوەندەکان و ئاڵوگۆڕەکان بەپێی نەزەر یان تجدید نەزەری ئەفرادێک لێکدەداتەوە، باسی تەجربەی ئینقلابی کارگەری لەروسیا نمونەیەکی بەرجەستەیە. جگە لەمە تۆ پێشینەی بوحرانەکەت گێراوەتەوە بۆ ٣-٤ ساڵ بەر لە ئێستا کە کەسانێک تجدید نەزەریان کردوەو رەیلیان گۆریووە، بەڵام ئەو باسانەی لەم ماوەیەدا کراون هەندێکیان پێشینەکەی دەبەنەوە بۆ پێشتر لەسەردەمی ئەو تغیر رەیلەی تۆ فاکتەکانیت باسکردوە. دەیگێرنەوە بۆ سەردەمی جیابونەوە لە حککا و تارادەی ئەوەی خودی پێکهاتنی حیزبی حیکمەتی براوەتە ژێر پرسیارەوە. کەوایە بەو تاریخ و تەوقیتەی تۆ باست کردووە بۆ تجدید نەزەر ریشەی بوحرانەکە تەوزیح نادرێت. هەڵبەت هەرکەس موجازە هەر تەبینێکی هەیە بیبێت، بەڵام ئەو گەڕانەوەیە بۆ رابردوە وەڵامی ئەو پرسیارەش ناداتەوە کە بۆچی تجدید نەزەر یان تەغیر رەیل یان ئیختلافات بەم شێوە بورکانیە تەقیەوە لەکاتێکدا رێگای ئوصوڵی و قانونی بۆ هەموو ئەوانە لە مەوازنی حیزبدا دیاریکراوە؟! ئەم تەبینە دوای یەک هەنگاوی تر ناچارە بگات بە بەدجنسی کەسانێک!
لە کۆتاییدا کورتەیەک دەربارەی تعلیقی پەیوەندی دوو حیزبی عێراق و کوردستان لەگەڵ حیزبی حیکمەتی باس دەکەم نەک لە ستایشی ئەو هەلویستەدا بەلکو بۆ نیشاندانی ئەو هۆکارانەی بونە مایەی ئەو هەلویستە لای هەردوو حیزب. من هەموو بۆچونەکانی تۆم لەسەر بنەماکانی ئەم پەیوەندیە لاپەسەندە، بەڵام دەزانی بەر لەم هەلویستە کاتێک بەو هۆیەوە کە پێشنیارەکانی دوو حیزب بەپێی قازانجی جەناحی پەسەند نەکران، لەلایەن رابەرانی حیزبی حیکمەتیەوە تانە و تەشەر و ئەژیتاسیۆن دژی دوو حیزب و تەنانەت تەحریکی ریزەکانیان لەسایت و تەلەفزیون و سمینارەکاندا دەستی پێکرد؟ جگە لەوە رەزا گیان ئەم دوو حیزبە ساڵێکە دڵسۆزانە هەوڵدەدەن بۆ یەکپارچە راگرتنی حیزبی هاوپەیمانیان، لەم بارەیەوە ستایشی زۆرکراون…بەڵام لەم کێشمەکێشەدا لەگەڵ ئەوەدا کە داوایان لێدەکرا دەخالەت بکەن، ئەوە بە جێگای خۆی کە پەیتا پەیتاش پێشنیارەکانیان رەتدەکرایەوە، بەلام سەرئەنجام و سەرباری هەموو هەولی مسئولانەیان بە بەشداری لە پیلانی تێکدانی حیزب تۆمەتبار کران. هەروەها لە کاتێکدا کە ئەم دوو حیزبە لەگەڵ دوو باڵی مەکتەبی سیاسی بەرەو روون کە هەردولایان بە ناوی حیزبی حیکمەتیەوە قسەدەکەن، لە روانگەی دوو حیزبەکەوە هەردوولاشیان قانون و مەوازنی حیزبیان پێشێلکردوە، ….ئەم دوو حیزبە بەچ شێوەیەک مامەڵە لەگەڵ ئەم حیزبەی هاوپەیمانیان بکەن؟! پشتیوانی لە من بکەو لایەنی بەرامبەر مەحکوم بکە، وەلامێکی سادەیە، بەلام ئەم رووداوە بەو سادەییە بەرێ ناکرێت.
ریبوار احمد
١-٢-٢٠١٢