حیزبی کۆمۆنیستی کریکاری: جهەتگیری‌و ئەولەویەتەکان

مەبەستی سەرەکی من لەم باسە ئەوەیە کە پلاتفۆرمیک سەبارەت بە کارو ئەولەویەتەکانی ئیستای حیزب بە دەستەوە بدەم. پیم وایە ئەمە کاریکی پیویستە لە ئیستادا بۆ ئەوەی تێویریکی هاوبەش لەسەر ئەرک‌و ئەولەویەتەکانی حیزب بۆ ئیستا پەیدا بکەین، بە تایبەت لە چەند مانگی رابردوودا نەبوونی ئەو تێویرە هاوبەشە گرفتی بۆ کاری ئیمە پیکهیناوە، هەرجارەی تەرکیز لەسەر کۆمەلیک کارو مەیدان کراوە کە رەنگە لە نیو لیستی ئەولەویەتەکانی ئیستادا نەبن، یان بەبێ‌ ئەوەی بە ئەنجامیک گەیەنرابن بە نیوەناچل جیهیلراون. بەلام بۆ ئەم مەبەستە بە زەرورەت لە پیشدا دەبێ‌ جاریکی دیکە تەئکیداتیک لەسەر جهەتگیریەکانی حیزب بکەینەوە.
بەشی سەرەکی ئەم باسە پەیوەندی بە زەمان‌و مەکانەوە نیە، بەلکو تێویری گشتی کۆمۆنیزمە بۆ حیزبی سیاسی‌و بۆ تێویرو روانگەکانی حیزبیکی سیاسی‌و بۆ مەهامەکانی. بۆیە دەتوانم بلیم ئەم بەشەی بە دەر لە هەل‌ومەرج‌و بەدەر لە زەمان‌و مەکان هەر یەک شتە. بەلام بەشەکانی دیکەی ئەم باسە، واتە ئەوەی کە حیزبیکی سیاسی کۆمۆنیستی بەم تێویرەوە لە هەل‌ومەرجی تایبەتی عیراقدا چۆن دەرواتە پیشەوە، فەرق دەکات، ئیمە لە ئیستای عراقدا لە جەرگەی هەل‌ومەرجی تایبەتی ئیستادا دەبێ‌ ئەنجامگیریەکی تایبەتی لە تێویری کۆمۆنیزمی کریکاری بۆ حیزبی سیاسی‌و هەلسورانی‌و ئەرکەکانی ئیستای بکەین. هەروەها دەبی لە روانگەی کۆمۆنیزمی کریکاریەوە وەلام بەو کیشەو گرفتانە بدەینەوە کە لە ئیستادا کۆمەلگا لەگەلی بەرەو رووە. هەر لیرە ئەوە بلیم کە ئەوەی من لیرەدا باسی دەکەم لە روانگەی خۆمەوە ئیستنتاجە لە باسەکانی منێور حکمت بە تایبەتی باسی حیزب‌و قودرەتی سیاسی‌و حیزب‌و کۆمەلگا.
کاتیک بمانەوێ‌ باس لە حیزبی کۆمۆنیستی کریکاری بکەین، یەکەمین قسەمان دەبێ‌ لەسەر سەرەکی ترین مەسەلەی ئەم حیزبە بیت، واتە ئەو شتەی کە فەلسەفەی وجودو پیکهاتنی ئەم حیزبە پیکدەهینیت. مەسەلەی سەرەکی لە هەموو هەل‌ومەرج‌و دەورەیەکدا، بۆ کۆمۆنیزمی کریکاری پەیوەندیە لەگەل قودرەتی سیاسی، تیکۆشانە بۆ بە دەستهینانی قودرەتی سیاسی. سەرکەوتنی حیزبی ئیمە پیش هەرشتیک لە گرەوی ئەوەدایە کە چەندە ئەمە دەکات بە تێویرو میحوەری هەلسورانی خۆی. ئەمە روکنیکی هەرە سەرەکی روانگەی کۆمۆنیزمی کریکاریە. وەکو بزوتنەوەیەک بۆ کۆرینی دنیا. حککع بۆ ئەوە دروست نەبووە کە لە لیستی دورودرژی ئەحزابدا ناوو جیگای هەبیت، لە کۆمەلگادا شوین پیەکی هەبیت، لە پەرلەماندا چەند کورسیەکی پێ‌ ببریت، لە نیو سیستەمی بورژوازی ئیستادا وەکو حیزبیکی ئۆپۆزیسیون ژیانی خۆی بکات. بەلکو بۆ بە سەرئەنجام گەیاندنی پەیامی کۆمۆنیزمی کریکاری‌و گۆرینی دنیای موجود پیکهاتوە. ئەمەش کاریکە قودرەتی سیاسی‌و بە دیاریکراویش بە دەستەوەگرتنی دەسەلاتی سیاسی دەخوازێ‌، ئەگەر ئەم کارە نەکات بە عنوانی حیزبیکی کۆمۆنیست فەلسەفەی وجودی نامینیت. ئەمە بۆ ئەحزابی دیکە وا نیە، بۆ ئەحزابی دیکە دنیای ئیستا دنیایەکی مەنتقی‌و مقبولە، رەنگە لە روانگەی هەر هیزو بزووتنەوەیەکی بۆرژوازیەوە چاکسازیەکی پیویست بیت، بۆیە دەکرێ‌ ژیانی تیا بکەن‌و تاقیبی بەرنامەی خۆیانی تیا بکەن.
بەلام مەبەست لە قودرەتی سیاسی تەنها بەدەستەوە گرتنی دەسەلاتی سیاسی‌و جلەوی حوکم نیە، بەلکو لە گشتی ترین ئاستدا بە مانای بەهیزکردنی کاراکتەری سیاسی‌و کۆمەلایەتی حیزبە بۆ ئالوگۆر پیدانی هاوسەنگی هیز. واتە حیزب ئەوەندە تواناو هیزی هەبیت کە بتوانێ‌ قورسایی هەبیت لەسەر هاوکیشەی سیاسی، دەوری هەبیت لەو هاوکیشەیەدا، جیگای هەبیت لەسەر ژیانی کۆمەلگا، بتوانێ‌ هاوسەنگی هیز بە قازانجی خۆی‌و جەماوەری خەلک بگۆرێ‌. ئەمە معیارو پیوانەی سیاسی‌و ئیجتماعیە بۆ قودرەتی حیزب.
قودرەتی سیاسی هەروەها بە مانای دەرکەوتنە لە مەیدانی کیشمەکیش لەسەر بەدەستهینانی دەسەلاتی سیاسی، بەو مانایەی کە لە کۆمەلگادا هەندیک جار بە گەرمی‌و هەندیک جار بە ساردی، کیشمەکیشیک لە ئارادایە لەسەر دەسەلاتی سیاسی، جۆرەها مانۆری بۆ دەکریت، خۆپیشاندان‌و هەرای بۆ دەکریت، گقتوگۆی بۆ دەکریت، بەرەی بۆ ساز دەکریت، هەلبژاردنی بۆ بەریدەخریت، جەنگی بۆ بەرپا دەکریت، شۆرشی بۆ دەکریت…هتد. دەبێ‌ وەکو هیزیکی سیاسی دائیمەن لەم مەیدانەو لەم کیشمەکیشەدا حزوری هەبیت‌و دەرکەویت‌و بەردەوام قودرەت ببچریت‌و قودرەتت بەهیز بکەیت.
هەروەها قوردرەتی سیاسی بە مانای دەرکەوتن‌و جیگاپەیداکردنە لە ئاستی سەراسەری‌و لە مەیدانی سیاسەتدا وەکو لایەنیکی کیشمەکیش لە سەر چارەنوسی کۆمەلگا کە نوینەرایەتی بەرژەوەندی زۆربەی کۆمەلگا دەکات‌و ریکخەرو رابەری خەباتی کریکاران‌و جەماوەری خەلکە.
بەو مانایەی دەبێ‌ لە مەیدانی سەراسەری سیاسەتی وولاتدا لایەنیکی کیشە بیت لەسەر ئەوەی کە چۆن چارەنوسی کۆمەلگا دیاریدەکریت، بۆ نمونە ئایندەو چارەنوسی عیراق بەرەو کوێ‌ دەچیت، چ رژیمیک دیتە سەرکار، بە چ قانون‌و سیتەمیک ئیدراە بکریت، دەستورەکەی چی بیت. ژیان‌و گوزەرانی خەلک چۆن بیت، دەبی لایەنیکی بینەوبردە بیت لەسەر ئەم مەسەلانە، نەک تەنیا هەلویست دەربریت.
سەرئەنجامیش مەبەست لە قودرەتی سیاسی مانای ئەوەیە کە لە پرۆسەی شەر لەسەر دەسەلات، بە گۆرینی هاوسەنگی هیز، بە دەخالەت لە چارەنوسی کۆمەلگا…….و، سەرئەنجام لە ناو هەل‌ومەرجی ئیستاو محدودیات‌و ریگریەکانیدا نەخشەت هەبیت بۆ چونەپیشەوەو بە دەستەوەگرتنی دەسەلاتی سیاسی‌و بەرپاکردنی بەدیلی حکومەتی خۆت‌و پیادەکردمی بەرنامەی خۆت.
پیشرەوی کۆمۆنیزمی کریکاری لە مەیدانی کیشمەکیش لەسەر قودرەرتی سیاسی، پیش هەر شتیک لە گرەوی شکلپیدانی حیزبیکی سیاسدایە، حیزبی سیاسی مقولەیەکی بنەرەتی‌و میحوەریە لە دیدگای کۆمۆنیزمی کریکاریدا. لەم روانگەیەوە هەر سازمانیکی سیاسی کە ناوی حیزبی لەسەر خۆی دانا خۆبەخۆ نابیتە حیزبی سیاسی. حیزبی سیاسی ئەو سازمانەیە کە لە مەیدانی ێراع لەسەر قودرەت لە ئاستی سیاسی‌و لە بعدیکی کۆمەلایەتیدا جیگا پەیدا دەکات. سازمانیک کە پێ‌ی نەنابیتە ئەم مەیدانەوەو لە دەرەوەی ئەم بازنەو ێراعەوە بیت، جا هەر تول‌و عورزیکی هەبیت، حیزبی سیاسی نیە.
کۆمۆنیزمی کریکاری پیویستی بە حیزبیکی سیاسیە کە لە مەرکەزی جیدال لەسەر قودرت پێ‌ی چەقاندبیت، لە مەرکەزی ئەم جیدالەدا ئالای کریکارو کۆمۆنیزمی بەرزکردبیتەوە، بوبیتە تەرەفیکی جدی ئەم جیدالەو شانێی سەرکەوتنی پەیداکردبیت. لەسەر ئەم بناغەیەش لایەنگرانی ئازادی‌و یەکسانی بتوانن وەکو بەدیلی خۆیان هەلیبژیرن‌و ئیعتمادی پێ‌ بکەن، باوەر بەوە بکەن کە لە ریگای بە دەستەوەگرتنی ئەو حیزبەو کۆبونەوە لە دەوری دەتوانن کاریگەری لەسەر ژیانی رۆژانەو چارەنوسی کۆمەلگاکەیان دابنین. ئەم موقعیەتە تەنها بە قسەی باش‌و بەرنامەی باش‌و دیفاعی باش لە بەرژەوەندیەکانی خەلک بەدینایات، دەبێ‌ ئیمکانی ئەوە پەیدا بکەیت کە لەم کارەدا سەرکەوی‌و گەشە بکەیت.
حیزبیکی سیاسی بەم مانایە ئەو سازمانەیە کە لە ئاستیکی کۆمەلایەتیدا پێ‌ی ناوەتە مەیدانی ئەم کیشمەکیشەو لەگەل مەسەلەو کیشە سەرەکیەکانی کۆمەلگادا گرێ‌ی خواردوە، جگە لەوەی وەلامی رۆشن‌و عەمەلی‌و کارسازی بۆ ئەو کیشەو مەسەلانە هەیە. هەروەها توانای شکیپیدانی پراتیکی کۆمەلایەتی هەیە. هەرکات پیویست بکات‌و ئیرادە بکات دەتوانێ‌ خولقینەری رووداوو بە ئەنجام گەیەنەری کاریک بیت لە ئاستی کۆمەلایەتیدا. بەم جۆرە کۆمەلگا توانای عەمەلی ئەم حیزبە ببینیت کە دەتوانێ‌ کاریک بە ئەنجام بگەیەنێ‌ یان بە پیچەوانەوە دەتوانێ‌ ریگا لە چونەپیشەوەی کاریک بگریت. دەتوانێ‌ نارەزایەتی جەماوەری ریکخراوو رابەری بکات.
ئەمە شتیک نیە کە لە پرۆسەیەکی دورودریژو نا معلومدا تحقیق بیت، سپاردنی بەو پرۆسەیە مانای سپاردنیەتی بە نەبوون، ئەمە کاریکە دەبێ‌ هەر ئیستا بکریت. وانیە بلیین حیزبیکی سیاسی دەبێ‌ چەند سال کاربکات تا هەنگاو بە هەنگاو تشکیلات دروست دەکات‌و نفوزی جەماوەری پیدا دەکات‌و تاک تاک خەلک بۆلای خۆی رادەکیشیت‌و بەم جۆرە گەورە دەبیتەوەو لە جیگایەکدا کە کەس نازانی کەی دەبیتە حیزبیکی سیاسی گەورەو قوردەتمەند. حیزبیکی سیاسی کە زەرورەتی کۆمەلایەتی دروستی کردبیت، دەتوانێ‌ لە فرسەتەکان کەلک وەرگریت‌و بەسرعەت خۆی لە قودرەت نزیک بکاتەوەـ حیزبی بەلشەفی نمونەیەکی بەرجەستەی ئەمەیە کە لە ماوەری چەند مانگدا‌و لە هەلۆمەرجیکی تایبەتیدا بە گریخواردنی لەگەل مەسەلەی نان‌و سەلام وەکو دوو گرفتی قولی کۆمەلگای رسیا‌و وەلامدانەوەی عەمەلی بەو کیشانە، توانی بە ئەندازەی چەند سال هەلسورانی رۆتین بەهیزو جەماوەری‌و قودرەتمەندبیت‌و خۆی لە دەسەلات نزیک بکاتەوە.
یەکەمین مەرجی شکلگرتن‌و دەرکەوتنی حیزبیکی سیاسی لەم ئاستەدا، بەندە بەوەی لە کۆمەلگادا ببیتە رەمزو ئالای مەسەلەیەکی مهمی کۆمەلگا. خۆی بەند بکات بە خواستیکی قولی کۆمەلگاوە، بە وەلامدەرەوەی ئەو خواستە قولەی کۆمەلگا بناسریتەوە. مەبەست لەوەیە کە جەماوەریکی ملیونی ناتوانن لە ریگای سەر بناغەی خویندنەوەو پەسەند کردنی بەرنامەیەکی 60 لاپەرەیەوە حیزبیک هەلبژیرن، ناتوانن لەسەر بناغەی ئەفکارو قسەی باش حیزبیک هەلبژیرن. ئەمانە هەمووی مهمە بەلام بۆ ئەوەی حیزبیک لە ئاستی فراوانی جەماوەری‌و کومەلایەتیدا ئینتخاب بکریت، دەبێ‌ ببیتە رەمزی شتیک لە بەرچاوی هەمواندا، بۆ نمونە بەلشەفیەکان بوون بە ئالای( نان‌و سلام ) ئەمانە لەو رۆژگارەدا مەسەلەی حەیاتی کۆمەلگای روسیا بوون، بەم پیەش لە ماوەی چەند مانگدا چەند بەرابەری چەند سال هیزیان گرت‌و گەورە بونەوەو لە قودرەت نزیک بونەوە. بە بروای من ئەمە بۆ ئیمە لە ئیستای عیراقدا بوونە بە رەمزی وەستانەوە دژی سیناریۆی رەش‌و سازدانەوەی مەدەنیەت کە پلاتفۆرمەکەیمانداوە، بەلام هیشتا رەمزی ئەمە نین. تەنها بە پلاتفۆرم نابیت، دەبێ‌ لە مەیدانی کیشمەکیشی سیاسیدا بە کردەوە ببیتە ئەم ئالایە.
حیزبیکی سیاسی بۆ بردنە پیشی ستراتیژی خۆی‌و خۆ نزیک کردنەوە لە قودرەت، پیویستی بەوە هەیە کە میکانیزمەکانی ئالوگۆرپیدانی کۆمەلگاو کۆلەکەکان‌و وەسیلەکانی ئەم ئاالوگۆرە بە دەستەوە بگرێ‌. کۆمەلگا میکانیزمی تایبەتی خۆی هەیە بۆ ئالوگور، وەکو منێور حکمت دەلی ئیمە شەرو شۆرش‌و جریدەو چەک‌و مقرو سازمان‌و چی‌و چیمان دانەهیناوە. ئەمانە لە پیش ئیمەوە لە کۆمەلگادا هەن، هەر حیزبیک دیت بۆ مەرامەکانی خۆی دەستیان بۆ دەبات. کۆمەلگا میکانیزمی خۆی هەیە بۆ ئەوەی هەر حیزبیک چۆن خەلکی تیا کۆبکاتەوە، چۆن کۆمەلگا لە دەوری بەدیلی سیاسی سازبدات، چۆن شۆرش بکات چۆن ئالوگۆر دروست بکات. ئەحزابی سیاسی لە ریگای بە دەستەوەگرتنی ئەو میکانیزمانەو قانونمەدی کارکردن‌و گۆرینی کۆمەلگاوە دەتوانن سترتیژی خۆیان بەرنەپیشەوە.
هەروەها ئەم کارە کۆلەکەو وەسیلەو پیداویستی خۆی هەیە، کە دەبی هەر حیزبیکی سیاسی لیی بەهرەمەندبیت بۆ ئەوەی بتوانی کاری تیبکات‌و تغیری بدات.
کۆلەکەی ئەێلی حیزبیکی سیاسی، بە مارکسی‌و غەیرە مارکسیەوە، بە کریکاری‌و بورژوازیەوە، بریتیە لە ریزی رابەران‌و شخێیاتیکی ناسراوو کە لەگەل مەسەلە گرنگەکانی هەر دەورەیەکی کۆمەلگا ئاویتە دەبن‌و متمانەی خەلک بە دەست دەیهنن‌و بە کردەوەو ئاشکراو راشکاوانە لە مەیدانی جۆراوجۆرداو لە ناوەندی کیشمەکیشە سیاسی‌و کۆمەلایەتیەکاندا رابەرایەتی خەباتی جەوەری‌و بزووتنەوە جۆراوجۆرەکان بە دەستەوەدەگرن‌و وەلامدەرەوەی گرفت‌و پیداویستیەکانین، هەنگاو بە هەنگاو دەیبنە پیشەوە، ستراتیژی بۆ دادەریژن، نەخشەی پی دەدەن. رابەرانیکی ناسراو کە رەمزی بزووتنەوەکانن‌و وەکو رابەری کۆمەلایەتی نەک ریکخراوەیی بە دەکەرتون. رابەری بزووتنەوەی ژنان، رابەری بزووتنەوەی نارەزایەتی کریکاری، رابەری بزووتنەوەی لاوان، رابەری بزووتنەوەی ریفراندوم، رابەری بزووتنەوەی دژی دین‌و سکولاریزم، … بە جۆریک کە لە کیشمەکیشیکی عەلەنی‌و رووبەروودا وەکو رومزی ئەم بزووتنەوانە خۆیان دەردەخەن. لە پیکهاتی رابەری کۆمەلگادا جیگا پەیدا دەکەن‌و ئیمکانیاتی جۆراوجۆری کۆمەلگا بۆ بەرەویش بردنی پرۆژەکانیان بەدەستەوە دەگرن. دەزانن چۆن بزوتنەوەکەیان بەرەوپیش دەبەن، چون لە قودرەت نزیکی دەکەنەوە. حیزبیک ئەمەی نەبیت، ناتوانێ‌ حیزبیکی سیاسی بیت، چونکە بزووتنەوەی سیاسی بەبێ‌ رابەری سیاسی‌و کۆمەلایەتی مانای نیە، ئیمکانی نیە. حیزبیکی سیاسی دەبێ‌ تەیفیک لە کادرانی هەبیت بەم خەسلەتەوە، جیگایان لە کۆمەلگادا دیاربیت نەک ئەوەی لە حیزبدا چ جیگایەک‌و چ پۆستیکیان هەیە. فەراغی رابەری کۆمەلگا بە تەقسیم کاری تشکیلاتی‌و بریاری تشکیلاتی پر ناکریتەوە.
هەروەها حیزبیکی سیاسی پیویستی بەو وەسیلەی گەیاندنی دەنگی خۆیەتی بە کۆمەلگا، بەبێ‌ ئەمە ئیمکانی کاریگەری دانانی جدی لەسەر کۆمەلگا نیە، حیزبیکی سیاسی دەبێ‌ بەدیلی خۆی بە کۆمەلگا بناسینی، دەبێ‌ وەلامی بەرامبەرەکانی بداتەوە، دەبێ‌ لە جیدالاتی فکری‌و سیاسی ناوکۆمەلگادا چالاکانە دەخالەت بکات، لەگەل بەدیلەکانی تردا جدل بکات، کۆمەلگا لە دەوری خۆی پۆلاریزە بکات، ئەفکاری خۆی شکلپیبدات. روکنیکی گرنگی ئەم کارە وەسیلەکانی دەنگەیاندنە بە خەلک لە ئاستی وەسیعی کۆمەلایەتیدا. جریدەی منەزەم‌و تیژو رادیکال‌و جواب گۆ، نە تەنها دانەیەک بەلکو چەندین جریدە کە هەرکامی لەسەر مەسەلەو مەیدانیک کار دەکات، رادیۆوو تلفزیون، کۆو سیمناراتی هەمە جۆرە،…..ئەمانە دەبنە هۆی ئەوەی کە خەلک دەستی بە حیزب‌و رابەری رابگات. حیزب‌و رابەرایەتیەک کە لە بەردەستی خەلکدا نەبیت، ناتوانی بە وینەی حیزبی سیاسی کاریگەر دەور بگریت.
هەروەها حیزبی سیاسی پیویستی بە سازمانە وەکو جیهازیکی سیاسی بەهیزو کۆمەلایەتی کە بتوانی وەسیلەی دەستی بیت بۆ راپەراندنی نەخشەو پرۆژەکانی. سازمانیکی کاراو ریشەدارو دەخالەتگەر، لە پال دەرکەوتنی حیزب لە ئاستی سەراسەری‌و ریزی فراوانی شخێیاتەکانیەوە پیویستیەکی حەیاتیە بۆ حیزبی سیاسی. ئەم سازمانە ئیتر بریتی نیە لە کۆرو محافلیکی فکری‌و دابراو لە خەلک کە سەر دەکەن بە یەکدا و دەورکیان لەسەر دەوروبەری خۆیان نیە. بربرە پشتی ئەم سازمانە کۆمەلیک رابەری عەمەلی موعتەبەرو ناسراون کە لە محیتی خۆیاندا دەوریان هەیە لەسەر ژیانی رۆژانەی دەورەبەریان. دەخالەتی راستەوخۆیان لە ئموری گەرەک‌و ناوەندەکانی خۆیان. ئەم ئەلگۆیە لە تشکیلات رەنگە لە رووی چەندایەتیەوە کەم بیت یان زۆر بەلام لە رووی چۆنایەتیەوە هەمیشە خاوەنی ئەو خەسلەتە سیاسی‌و کۆمەلایەتیەی خۆیەتی. ئەم ئەلگۆیە لە تشکیلات خۆبەخۆ بە کەم‌و زۆری ژمارەی ئەندامەکانی پیوانە ناکریت، بەلکو بە تایبەتمەندیە سیاسی‌و کۆمەلایەتیەکانی‌و رادەی گریخواردنی لەگەل محیتی خۆی‌و کاریگەری لەسەر کۆمەلگا هەلدەسەنگیندریت.
هەروەها ستون فەقەراتی حیزبی کۆمۆنیستی کریکاری لە ریزیکی فراوان لە کادرانی مارکسیست پیکدیت، کادرانیک کە نەخشەو ئاسۆی حیزب بە گشتی دەبینن‌و لە رووی فکری‌و تیوریەوە بە توندی بە مارکسیزم پابەندن‌و پیشرەواتی ریزی فراوانی ئەندامان‌و نفوزی حیزب دابین دەکەن. کادرانیک کە بە قولی لە مارکسیزم‌و ئامانج‌و بەرنامەو سیاسەتەکانی حیزب گەیشتوون‌و دەتوانن زامنی بەریوەچونیان بکەن‌و هیزو توانای ریکخراوە حیزبیەکان‌و خەباتی جەماوەری لە پیناو حێ‌بەجێ‌ بونیان ئاراستە دەکەن. ریزی کادرانی مارکسیست دەبی بە شیوەی بەردەوام لە رووی چەندایەتی‌و چۆنایەتیەوە پێ‌ بەپێ‌ی گەشەو فراوانبونەوەی نفوزی حیزب‌و چونە سەری جیگاوریگای کۆمەلایەتی حیزب پیویستە گەشە بکات. لەم بارەیەوە دەبێ‌ رابەری بەرنامەی تایبەتی‌و رۆشنی هەبیت بۆ بارهینانی کادران، بەرنامەیەک کە لە رووی نەزەری‌و سیاسی‌و پراتیکیەوە توانایەکانی کادران فەراهەم بکات.
حیزبی کۆمۆنیستی کریکاری، دەبێ‌ وەکو حزبیکی مارکسیستی رادیکال‌و ماکزیمالیست دەرکەوێ‌‌و قسەی تەواو بێ‌ کەم‌و کەسەری خۆی لەسەر دین‌و ناسیونالیزم‌و ئازادی‌و ستەمکیشی ژنان‌و هەموو مەسەلەیەکی کۆمەلگا بە روون‌و راشکاوی بەیان بکات. حیزبیکی مارکسیست تەنها بەم جۆرە دەتوانێ‌ جیگا بە ئەفکارو تقالیدە جۆراوجۆرەکانی کۆمەلگای بورژوازی لیژ بکات، دەوریان لەکار بخات‌و سۆسیالیزم‌و بیروباوەری خۆی لە ئاستی فراواندا جەماوەری بکاتەوە. ئەفکاری سۆسیالیستی بەبێ‌ نقدی ێریح‌و راشکاوانەو هەمەلایەنەی ئەفکارو ئایدۆلۆچی حاکم ناتوانێ‌ لە کۆمەلگادا پەرەبسەنێ‌. میراتی حیزبی شیوعی لە عیراق‌و چەپی سوننەتی لە ئاستی دنیادا، ریک بە پیچەوانەوەی ئەمەوە عەمەلیان کردوە، سازش لەگەل بیروباوەری باو، نقدی نیوەناچل‌و ژیربەژیر هاوشان لەگەل ستایش‌و پاکانەی ئاشکرا بۆ ئەفکارو تقالیدی دواکەوتوانە، لە ژیر ناوی واقعبینی‌و لەبەرچاوگرتنی هاوسەنگی هیزو تایبەتمەندیەکانی کۆمەلگادا سونەتی باویان بوو. بەلام ئەمە دورو نزیک هیچ پەیوەنیدیەکی بە کۆمۆنیزمی مارکسەوە نیەو هیچ پەیوەندیشی بە پەرەپیدانی بیری سۆسیالیستیەوە نیە لە کۆمەلگادا، بەلکو بە پیچەوانەوە کاریگەریەکەیشی لە جیاتی شکلدان بە ئەفکاری سۆسیالیستی زەربەدانە لە سۆسیالیزم. هیشتا گوشاری ئەو تقلیدانە لەسەر ئیمە سەنگینی دەکات، زۆر کات رووبەرووی ئەو ملاحەزەیە دەبینەوە کە بۆچی راشکاوانەو زەق نقدی دین‌و ناسیونالیزم دەکەین؟ بۆچی رەمزو موقەدەساتە کۆنەپەرستانەکان راشکاوانە نقد دەکەین، بۆچی ئیفراتی قسە دەکەین. لە راستیدا هیچ یەک لە مانە خۆبەخۆ نیە، بەلکو ئەنجامی بیرکردنەوەو خۆ جیاکردنەوەی کۆمۆنیزمە منێور حکمەتە لە کۆمۆنیزمی چەپی‌و تەقلیدی. کۆمۆنیزمی منێور حکمت بەو مانایەی کە راشکاوانە نقدی هەموو بیروباوەریکی کۆنەپەرستانە دەکات، لەگەلیان سازش ناکات، جکە لە ئینسان هیچ شتیک بە موقەدەس نازانێ‌، کۆمۆنیزمیکی ئیفراتی‌و ماکزیمالیستە. ئەوە ئیمەین کە دەبێ‌ گوشار بخەینە سەر رەوت‌و بزووتنەوە جۆراوجۆرەکانی دیکە کە سەبارەت بەوەی دەکەونە بەرامبەر ئەفکاری پیشکەوتوانە‌و ئینسانی، دەست بە کۆنەپەرستی‌و داب‌و نەریتە کۆن‌و دارزیوەکانەوە دەگرن. دەبێ‌ ئەم معادەلەیە پیچەوانە بیتەوەو کۆنەپەرستان بە توندی لە ژیر فشاری ئیمەدا قەراربگرن. حیزبی ئیمەو بزوتنەوەی کۆمۆنیزمی کریکاری بە تەجروبەی عەمەلی ئەوەی سەلماندوە کە هەم دەکریت ماکزیمالیست‌و هەم لە هەمان کاتدا حیزبیکی سیاسی جەماوەری بیت.
لە هەل‌ومەرجی ئیستای عیراقدا، هەروەها تا کاتیک کە هیزە بورژوازیەکان بە هیزو میلیشیای چەکدارەوە رژاونەتە مەیدانەوەو بە زەبری چەک پەلاماری خەلک‌و رەقیبەکانیان دەدەن، لە هەل‌ومەرجیکی وادا هەر کیشمەکیشیکی سیاسی بە خیرایی دەکیشریتە مەدانی چەکداری. حیزبی کۆمۆنیستی کریکاری بی دەست بردن بۆ چەک ناتوانی نە بەرگری لە خەلک‌و لە خۆی بکات‌و نە ببیتە فاکتەریکی کاریگەر بۆ کۆتایهینانی ئەم وەزعە. لە نیو ئەم هەل‌ومەرجەدا چەک روکن‌و پایەیەکی بەهیزی قودرەتی حیزبە. بۆیە دەبێ‌ چەکداربین‌و پەتانسیلی چەکدارانەی بەهیزمان هەبیت.
هەروەها حیزبیکی سیاسی دەبی بە پێ‌ی نەخشەیەکی رۆشن‌و قۆناغ بەندی کراو ستراتیژی خۆی بەرەوپیش بەریت. لە هەنگاوی یەکەمدا وەکو هیزیکی خاوەن جیگاو ریگا لە هاوکیشەی سیاسیدا دەرکەویت، لە هەنگاوی دووەمدا وەکو هیزیک کە بەشیک لە قودرەتی سیاسی کۆمەلگای بە دەستەو لە هەنگاوی دواتردا وەکو حیزبیک کە قودرەتی سیاسی‌و ئیدارەی کۆمەل بە دەستەوە دەگریت. لەم بارەیەوە ئەگەر چاو لە حیزبی کۆمۆنیستی کریکاری بکەین دەبینین هیشتا لە ناو قۆناغی یەکەمی ئەم پرۆسەیەدایە، بۆ برینی ئەم قۆناغە دەبی ببیتە حیزبیکی ناسراوو خاوەن نفوزی جەماوەری لەسەراسەری عیراقدا، لە جەرگەی ئالوگۆرو کیشمەکیشەکاندا چەند رووداوو کاری گەورە بە ناوی خۆیەوە تۆمار بکات‌و بەسەر ئەنجامیان بگەیەنیت، بتوانێ‌ ریگا بگریت لە چونەپیشەوەی سیاسەت‌و نەخشەو بەدیلە کۆنەپەرستانەکان، دەورو دەخالەتی هەبیت لە یەکلاکردنەوەی دەسەلاتی سیاسیدا، دەورەیەک لە نارەزایەتی جەماوەری لە دەوری گرفت‌و داخوازی‌و مەسەلە گرنگەکانی کۆمەلگا ریکخراوو رابەری بکات.
بەو تێویرو جهەتگیریانەوە کە باسکران دەبێ‌ سەرنج بدەینە وەزعی ئیستای عیراقو لەسەر بناغەی ئەو جهەتگیریانەو ناسینەوەی وەزعی ئیستاو لایەنەکانی پلاتفۆرمی کاری خۆمان بۆ ئەم دەوریە دەرکیشین. ئیمە پیشتر لەسەر لیکدانەوەی وەزعی ئیستای عیراق‌و لە ئارادا بوونی سیناریۆیی رەش قسەمان کردوە، لیرەدا من نامەوێ‌ ئەوانە دووپات بکەمەوە بەلکو تەنها ئیشارە بەو ئیستنتاجانە دەکەم کە دەبێ‌ لەو لیکدانەوانەی دەرکیشین.
خالیکی مهم ئەوەیە کە هەل‌ومەرجی سیناریۆی رەش، جیاوازیەکی بنەرتی لەگەل هەل‌ومەرجی شۆرشگیرانە هەیە، لە ئیستای عیراقدا شۆرشیک بەریوە نیە کە حیزب لە پیناو بەرپاکردنی جمهوری سۆسیالیستیدا رابەری بکات. بەلام دیسانەوە مەسەلەی دەولەت میحوەری سەرەکی کیشمەکیشمیی چینایەتی پیکدەهینیت. نەخشەی حیزب لە نیو ئەم هەل‌ومەرجەدا تیکۆشانە بۆ وەلامدانە بە بۆشایی دەولەت بە مەبەستی دابین کردنی ژیان‌و گوزەران‌و ئەمنیەتی خەلک‌و کۆتایهنان بە سیناریۆی رەش‌و بوژاندنەوەو سازدانەوەی مەدەنیەت‌و خستنەوە سەرباری ژیانیکی ئابوری‌و کۆمەلایەتی نۆرمال کە تیایدا خەبات‌و کیشمەکیشی چینایەتی لەسەر کیشەو ناکۆکیە بنەرەتیەکانی نەزمی ئیستا پەرەبگریت‌و هەل‌ومەرجی شۆرشگیرانە نەش‌و نما بکات.
ئەنجامگیریەکی گرنگی دیکە ئەوەیە کە لە هەموو هەل‌ومەرجیکدا حیزب میحوەری سەرەکیە بۆ ئالوگۆرپیدانی کۆمەلگا، بەلام لە سیناریۆی رەشدا ئەم دەورەی حیزب لە هەموو کاتیک بەرجەستە ترە. قودرەتی حیزبی بنەمای بوژانەوەی قودرەت‌و ئیرادەی خەلکە، سەرچاوەی قودرەتی حیزبش لە هەموو هەل‌ومەرجیکدا هیزی خەلک‌و سازدانی ریزی جەماوەری فراوانی خەلکە لە دەوری حیزب‌و ریکخراوەی جەماوەریەکان. لە پلینۆمی پیشودا لەم بارەیەوە زۆرمان قسە لیرەدا تەنها وەکو وەبیرهینانەوە ئیشارەی پی دەکەم.
لە هەل‌ومەرجی ئیستاداو لە بارەی ئەو مەسەلەیەوە کە لە پیشەوە باسم کردو ووتم دەبێ‌ حیزب وەکو رەمزو ئالای خواستیکی قولی کۆمەلگا دەرکەویت، پیم وایە لە ئیستادا ئەو مەسەلەیە لە دەرکەوتنی حیزب وەکو رمزی سازدەرو پاریزەری ژیان‌و مەدەنیەتی کۆمەلگا لە بەرامبەر هیزەکانی سیناریۆی رەشدا خۆی دەبینیتەوە. لە ئاستی سەراسەریدا ئالای سازدانەوەی مەدەنیەت‌و بەرپاکردنی حکومەتیکی سکولاری غەیرە قەومی بیت‌و پێ‌ بنیتە کیشمەکیش لەسەر قودرەتی سیاسی، هەر لەم روەوە لە هەر ئاستیکی گەرەک‌و شارو …دا کە ممکن بیت بۆشایی دەسەلات پربکاتەوەو دەستی ئەو هیزانە لەسەر ژیانی خەلک لابەرێ‌. بۆ ئەم مەبەستە دەبێ‌ تەرکیز کردن هەم لەسەر ناوچەی جغرافی تایبەت‌و ناوەندی گرنگ‌و حەساس‌و هەم لەسەر بزووتنەوە کۆمەلایەتیە گرنگەکان، لە نەخشەی هەلسورانی حیزبدا جیگای تایبەتی پەیدا بکەن. دەبێ‌ جەماوەری خەلک لە دەوری حیزب‌و ریکخراوە جەماوەریەکان ریکخراو بکرین لە پیناو بە دەستەوە گرتنی کاروباری خۆیان‌و بەرگری لە ژیان‌و مافەکانیان. ئەمەیە کە دەتوانی بە کردەوە حیزب بکاتە ئەو رەمزو ئالایەی کە باسم کرد.
لەسەر بناغەی ئەوانەی لە پیشەوە باسکران مهامە سەرەکیەکانی ئیستای رابەری حیزب بریتین لەمانە:
دەرکەوتنی حیزب وەکو حیزبیکی سیاسی قودرەتمەندو رەمزی وەستانەوە بەرامبەر سیناریۆی رەش‌و هیزەکان، دەرکەوتنی لە مەیدان‌و مەرکەزی کیشمەکیش لەسەر قودرەتی سیاسی، بە ئەلتەرناتیوو نەخشەی رۆشنی خۆیەوە وەکو رەمزی خەبات بۆ کردنەدەرەوەی ئەمریکاو ناکام کردنەوەی حکومەتی دەستسازی ئەمریکا، بەرپاکردنی دەولەتیکی سکولارو غەیرە قەومی، سازدانەوەی مەدەنیەت‌و دابینکردنی گوزەران‌و ئەمنەیت‌و ئازادی لە عیراقدا.
تەرکیزی تایبەتی هەلسورانی سیاسی‌و کۆمەلایەتی حیزب لەسەر شاری بەغدادو هەولدان بۆ سەپاندنی قودرەتی حیزب بەسەر شاری کرکوکدا.
وەستانەوە بەرامبەر پەلاماری هیزەکانی سیناریۆی رەش بۆ سەر مافە سیاسی‌و مەدەنیەکانی خەلک، پەرەپیدانی خەبات لە دژی تیرۆریزم‌و ئیسلامی سیاسی‌و ناسیونالیزم‌و تەرحەکانیان، وەستانەوە بەرامبەر هەرەشەی شەری قەومی‌و تائیفی.
دەرخستنی ریزیکی فراوان لە رابەران‌و کادرانی حیزب بە وینەی شخێیاتیکی ناسراو جیگا متمانەی خەلک‌و گریخواردو بە کیشەو مەسەلە گرنگەکانی کۆمەلگاوە لە مەیدانی خەبات‌و کیشمەکیشی سیاسیو کۆمەلایەتیدا، گۆرینی حیزب بە حیزبی رابەرانی عەمەلی‌و شخێیاتی بزووتنەوەو جموجۆشە کۆمەلایەتیەکان.
بەرینکردنەوەو پەرەپیدانی توانای تبلیغی حیزب‌و بە دەستەوە گرتنی کەنال‌و ئامرازە چالاک‌و سەراسەریەکانی گەیاندنی دەنگی حیزب لە ئاستی فراواندا بە خەلک، بلاوکراوەی مونەزەم‌و هەمە جۆرەو پرتیراژ، رادیۆو تلفزیون….
بایەخدانی تایبەتی بە بزووتنەوەی کریکاری‌و ژنان‌و لاوان‌و سکولاریزم. خستنەرووی نەخشەو بەرنامە عەمەلی رۆشن‌و دابینکردنی رابەرایەتی رادیکال‌و مەیدانی بۆیان. گەشەپیدان‌و بەرینکردنەوەو دامەزراندنی ریکخراوە جەماوەریەکان. بەرجەستە کردنی دەوریان لە ریکخراوکردنی جەماوەرو رابەری خەبات‌و نارەزایەتیە جەماوەریەکان بەپێ‌ی نەخشەو پلاتفۆرمی رۆشن‌و کارساز.
بەهیزکردن‌و ئبرازکردنی دەوری حیزب لە کوردستان، دەخالەتی پەگیرانە لە کیشەو مەسەلەکانی کۆمەلگاو بزووتنەوە کۆمەلایەتیەکان. بەرگری لە مافی خەلکی کوردستان بۆ بریاردان لەسەر مانەوە یان جیابونەوەو پیکهینانی دەولەتی سەربەخۆ لە ریفراندۆمیکیدا.
چەکدار بوونی حیزب‌و دامەزراندنی هیزی چەکداری حیزب‌و ملیشیایی جەماوەری لە گەرەکەکان لە دەوری حیزب‌و ریکخراوە جەماوەریەکان بۆ بەرگری لە خۆیان‌و پاراستنی ئەمنیەت.
شکلدان بە بە ریزی بەهیزی کادرانی مارکسیست‌و خاراو، بەریخستنی بەرنامەی بارهینانی کادران لەسەر بناغەی تەرویجی مارکسیزم‌و باسەکانی کۆمۆنیزمی کریکاری‌و گواستنەوەی تەجروبەی عەمەلی بۆیان.
دامەزراندن‌و بەهیزکردنی ریکخراوە حزبیەکان لە محەل بە وینەی بربرە پشتی ئیرادەی خەلک بۆ بەدەستەوەگرتنی ئیدارەی گەرەک.
پەرەدان بە خەباتیکی هەمەلایەنەی فکری‌و سیاسی‌و کۆمەلایەتی بۆ لە کارخستنی دەوری ناسیونالیزم‌و ئیسلام.
بەهیزکردنی مەیدانی دەرەوەی وولات لە پەیوەند بە وەزعی سیاسی عیراقەوە بە مەبەستی بەهیزکردنی پشتیوانی لە حیزب‌و بزووتنەوەی جەماوەری‌و توندکردنەوەی فشار لەسەر کەمپی سیناریۆی رەش.
دەخالەت لە کیشەی فەلەستین‌و وەستانەوە دژی فاشیزم‌و تیرۆریزمی دەولەتی ئیسرائیل‌و تیرۆریزمی ئیسلامی، بەرگری لە مافی خەلکی فەلەستین بۆ پیکهینانی دەولەتی سەربەخۆ.
بەرەوپیشبردن‌و بە ئەنجام گەیاندنی کەمپینی دادگایی کردنی ێدام حسین‌و سەرانی تاوانباری بەعس.
خۆ ئامادەگرن بۆ ئەگەری هەلبژاردن لە سالی داهاتوداو لەم بارەیەوە دارشتنی نەخشەکاریکی رۆشن‌و تایبەت.
بەهیزکردنی بونیەی مالی حیزب
پەرەپیدانی پەیوەندی هاوکاری‌و هاوخەباتی لەگەل حیزبی کۆمۆنیستی کریکاری ئیران
– بەشداری چالاک لە بزووتنەوەی جیهانی دژی سیاسەتی میلیتاریستی ئەمریکاو کاریگەری دانان لەسەری بە مەبەستی گرتنەپیشی هەلویست بەرامبەر هەردوو جەمسەری کیشمەکیشی تیرۆریستی نیوان ئەمریکاو ئیسلامی سیاسی.
بەهیزکردنی پەیوەندی لەگەل بزووتنەوەی کریکاری‌و سۆسیالیستی لە ئاستی جیهاندا، هەولدان بۆ بەهیزکردنی رەوتی مارکسیستی لە ئاستی دنیادا.

١٦/٦/٢٠٠٤